انکودر (Encoder)
انکودر یا کد گزار ها وسیله هایی هستند که در صنعت برای تشخیص موقعیت زاویه یا سرعت تجهیزات مهم از سیستم استفاده می‌شوند.
انکودر یک نوع سنسور حرکت است. اگر حرکتی که انکودر پایش میکند از نوع دورانی باشد به آن انکودر زاویه یا دوّار اطلاق میشود و چنانچه حرکتی که می پاید از نوع خطی باشد؛ انکودر از نوع خطی است.
علت اصلی به کاربردن انکودر در صنایع مختلف گرفتن فیدبک (feedback) از محیط است و با استفاده از آن میتوان یک سیستم حلقه بسته (close loop) ایجاد کرد. ترجمه فارسی انکودر، رمزگذار است.
علت این نامگذاری این است که انکودر حرکت را رمزگذاری میکند و آن را به صورت کدهای دیجیتال در می آورد. بعد از آن با اتصال انکودر به یک دستگاه رمزخوان مانند PLC یا Inverter مقدار حرکت ثبت شده توسط انکودر قابل خواندن میشود.
انکودر چگونه کار میکند!
یک اشعه نور از یک دیود فرستنده نور، از شیار روی دیسک عبور کرده و توسط یک حسگر نوری مثل دیود یا ترانزیستور نوری، آشکار میشود.
هنگامی که دیسک حرکت میکند اشعه نور بطور متناوب قطع و ارسال میشود. بنابراین یک خروجی پالس از حسگر نوری تولید خواهد شد تعداد پالسها متناسب با زاویه ای است که دیسک گردش کرده است، دقت با تعداد شیار های روی دیسک نسبت دارد
انکودر در آسانسور
از بدو تولد مفهومی به نام درایو، نیاز به دریافت اطلاعات دقیق از الکتروموتور ها در صنعت آسانسور بوجود آمد.
در آسانسور ها غالباً بر روی الکترو موتور آسانسور، گاهاً نیز بر روی گاورنر و بعضاً در آسانسور های پک به غلطک کفشک آسانسور های خاص انکودر نصب میشود.
در نهایت درایو (Inverter) بر اساس پالس دریافتی از انکودر، فرکانس و ولتاژ مناسب را به الکتروموتور تزریق و در نتیجه علاوه بر نرمی حرکت و توقف مدّ نظر که حاصل این حلقه ی بسته (Closed Loop) است، به میزان قابل توجهی در مصرف برق شبکه شهری صرفه جویی میگردد.